«حضرت آیت‌الله خامنه‌ای» رهبر معظم انقلاب اسلامی، صبح روز سه‌شنبه در دیدار رؤسای سه قوه و دیگر اعضای شورای عالی هماهنگی اقتصادی به چهار محور لازم برای اقتصاد کشور یعنی حل مشکل کسری بودجه، افزایش سرمایه‌گذاری، جهش تولید و حمایت از قشرهای ضعیف تاکید کردند. ایشان اقتصاد را موضوع اصلی کشور خواندند و افزودند: «اینکه در سال‌های اخیر شعار هرسال، موضوعی اقتصادی انتخاب‌ شده، به همین دلیل است.» رهبر معظم انقلاب، یکی دیگر از مواردی که در جلسه شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی آن را مطرح کردند، موضوع تحریم‌ها بود. ایشان با اشاره به موضوع تحریم‌ها به‌عنوان یک واقعیت تلخ و جنایت آمریکا و شرکای اروپایی بر ضد ملت ایران، افزودند: «این جنایت سال‌ها است که بر ضد ملت ایران انجام می‌شود، اما در سه سال اخیر شدت یافته است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه برای علاج تحریم‌ها دو مسیر «خنثی‌سازی تحریم‌ها و غلبه بر آنها» و «رفع تحریم» وجود دارد، فرمودند: «این مسیر ممکن است در ابتدای کار، سختی‌ها و مشکلاتی داشته باشد، اما خوش‌عاقبت است.»
 

درک درست و صحیح از مسأله ی تحریم

تأکید رهبر معظم  انقلاب در دیدار با اعضای شورای عالی هماهنگی اقتصادی مبنی بر اینکه موضوع تحریم‌ها به عنوان یک واقعیت تلخ نه از مسیر مذاکره چندین ساله که یک‌بار امتحان شده، بلکه تنها با خنثی‌سازی و غلبه بر آنها رفع خواهد شد، یک نگاه واقع‌گرایانه در اقتصاد و سیاست خارجی است. در این 41 سال انقلاب عناد و دشمنی آمریکای جنایتکار بر ما پوشیده نبوده و آنها هر اقدامی را انجام داده اند تا شاید بتوانند سد راه ما بشوند و ما را در این مسیر متوقف کنند. لذا این چیز تازه ای نیست. لکن در این چند سال اخیر با کلید خوردن پروژه فشار حداکثری علیه کشورمان توسط آمریکای جنایتکار، تحریم و راه مقابله با آن به یکی از دغدغه های  مهم مردم، مسئولین نظام و کنش‌گران سیاسی تبدیل شده است.
 
‏واقعیت این است که هرگونه طراحی و برنامه‌ریزی برای مقابله با تحریم‌ها، تنها در صورتی ممکن است که فهم درست و دقیقی از این مسئله داشته باشیم. شناخت صحیح از پدیده‌ی تحریم، مردم و مسئولان کشور را در کاهش اثرات آن در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و از بین بردن آن در بلندمدت یاری خواهد رساند .ابتدا باید تأکید کرد که در فضای روابط بین‌الملل روی آوردن یک یا چند کشور به ابزار تحریم نه تنها نشانه‌ی قدرت نیست، بلکه به معنای پذیرش قدرت کشوری است که امکان هرگونه تهدید سخت و نرم را با قدرت نظامی، منطق و استدلال منتفی کرده و واکنشی از روی استیصال و بی‌منطقی است .همانطور که بارها مقام معظم رهبری در این باره صحبت کرده اند.(1)
 

اهداف دشمنان از تحریم

‏از یک‌سو در فضای رقابت جهانی، قدرت‌هایی که از قوی شدن کشوری دیگر احساس خطر می‌کنند؛ در آخرین حربه خود با اعمال تحریم‌ها به دنبال رسیدن اهداف مهمی چون: ایجاد اختلال در نظام محاسباتی مردم و مسئولان، با هدف تضعیف اراده‌ی آنها و ایجاد تردید و نفوذ برای انحراف از مسیر طی شده است.
 
‏از سویی دیگر باید پذیرفت، اجماع یک یا چند قدرت جهانی برای تحریم یک قدرت نوظهورباعث بروز مشکلاتی در حوزه اقتصاد آن کشور خواهد شد. به همین دلیل هر جهت‌گیری سیاسی در سطح کلان برای مقابله با مقوله‌ی تحریم، تأثیر مستقیمی بر سرنوشت جامعه هدف و مسیر پیشرفت آن خواهد داشت.

 

جوانان مؤمن و انقلابی و تحریم شکن

جوان مؤمن انقلابی که آمادگی در همه زمینه ها را دارد و می‌توان با تکیه بر جوانان  از تحریم‌ها و  شرایط سخت مختلف عبور کرد.  اما در این میان جوان مؤمن و انقلابی وظیفه دارد تا با شناخت نکات مدنظر ولی جامعه اسلامی، به سمت عملیاتی‌سازی آن‌ها حرکت کند و اگر ولی جامعه دستوری دادند، وظیفه جوانان انقلابی است که شیوه عملیاتی سازی آن دستورات را پیدا کنند. عملیاتی‌سازی فرمایشات و انتظارات ولی جامعه، نیازمند شغل و پست‌های سازمانی، دولتی یا حاکمیتی نیست و جوانان باید در نظر داشته باشند بدون پست و مقام نیز می‌توانند در هر جایگاهی تأثیرگذاری خود را داشته باشند. چرا که راهبردهای طراحی شده در صورتی به موفقیت خواهند انجامید که دقیقاً برگرفته از چارچوب فکری و اندیشه‌ای امامین انقلاب باشند.
 

دو دیدگاه کلی به اقتصاد

مهم‌ترین حوزه‌ای که با مسئله‌ی تحریم‌ها پیوند دارد اقتصاد است و به همین دلیل هر جهت‌گیری‌ای در سطح کلان در مقابل مقوله‌ تحریم اتخاذ شود تأثیر مستقیمی بر این حوزه داشته و بر دامنهی گسترده‌ای از مسائل جامعه و پیشرفت کشور اثرگذار خواهد بود. در بخش اقتصاد هم دو نگاه کلی  وجود دارد:
 
1- اولین نگاه این است که می‌گوید در اقتصاد جهانی باید هضم شد و آمریکا را به عنوان اقتصاد برتر قبول داشت، چون که تقابل با نظم جهانی سرانجامی جز فشار بر اقتصاد کشور (مثل نوسانات نرخ ارز، تحریم و...) نخواهد داشت و نهایت چنین فشاری به مردم برمی‌گردد. در واقع  اقتصاد کشور را به یک قطاری تشبیه می‌کنند و با این دید می‌گویند که اگر اقتصاد جهانی را به مثابه یک قطار در حال حرکت بدانیم، ما برای آنکه از حرکت و پیشرفت عقب نمانیم، به واگن های قطار پیوسته و هر مسیری را که می‌رود ما با آن همراه شویم. در حالی‌که چنین نگاهی در کشور ما کاملا مردود و بی فایده است و تجربه کاملا این مسئله را ثابت کرده است.
 
2- دومین نگاه به اصطلاح نگاه لوکوموتیو است. به تعبیر ساده‌تر یعنی اینکه ما خودمان قطار را به حرکت در بیاوریم و مانند لوکوموتیوی باشیم که چندین واگن قطار را به حرکت در می آورد. روی پای خودمان بایستیم و در واقع پیشرفت را در ظرفیت‌های درونی و مردم دنبال می کند. برای مثال: تجربه تولید و صادرات بنزین یکی از نمونه‌های بسیار دست‌ یافتنی و قابل فهم است که نشان می‌دهد ظرفیت‌های داخلی می‌تواند جریان تحریم‌های یک‌جانبه را خنثی کند. وقتی ما یک چیزی را در درون کشور و با استفاده از ظرفیت های داخلی تولید کنیم، این برای ملت و کشور ارزشمند است از طرفی دیگر همین موجب می‌شود که سرمایه گذاری خارجی میل به سرمایه گذاری در داخل کشور شود. لذا تنها راه حل تکیه بر دومین دیدگاه و افتادن در ریل اقتصاد درون زا است. چیزی که از آن با تکیه بر درون یا در سطح کلان با عنوان اقتصاد مقاومتی یاد می­شود.
 

سرخط تحلیل:

‏در میدان واقعیت با رجوع به تجربیات پیشین در برهه‌هایی چون انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و علم و فناوری نوین به روشنی می‌توان به این حقیقت پی‌برد که اعتماد به توانایی‌های داخلی، معقول‌ترین و کارآمدترین راه برای شکست توطئه‌های دشمنان و دستیابی به پیروزی‌های عظیم است. اگر ما اقتصاد مقاومتی را در کشور پیاده کنیم، یقینا اقتصاد کشور در برابر تهاجم و تحریم ایمن خواهد بود. این همان چیزی که رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب جوانان مؤمن و انقلابی را خطاب قرار داده است. لذا  این جهت‌گیری کلان رهبر معظم انقلاب اسلامی در حل مسئله‌ی تحریم و رسیدن کشور به پیشرفت اقتصادی تحت عنوان «مردم‌گرایی» و سپردن کارها به مردم، در مقابل رویکرد «بیگانه‌گرایی» و چشم داشتن به دست غرب که نتیجه ای جز معطل کردن اقتصاد کشور و معیشت مردم، تحت عناوینی چون مذاکره و تعامل سازنده و جهانی شدن و... نمی تواند باشد، نیست.
 

پینوشت: 

1) بیانات در دیدار مسئولان نظام16/04/1393